بررسی اشتغال زنان در نظام حقوقي ايران با توجه به كنوانسيون رفع هر گونه تبعيض عليه زنان

عنوان                                                                                         صفحه
مقدمه 1

بخش اول – بررسی اشتغال زنان از دیدگاههای مختلف

فصل اول – اشتغال زنان از دیدگاه اجتماعی و اقتصادی
گفتار اول- وضعیت اشتغال زنان ازنگاه آمار  10

         بند اول- اشتغال زنان در دنیا  13

                   الف – میزان اشتغال زنان در دنیا  13

                   ب- اشتغال زنان دنیا در بخشهای مختلف  18

         بند دوم- اشتغال زنان درایران  22

                   الف – میزان اشتغال زنان در ایران 22

                   ب- اشتغال زنان ایران دربخشهای مختلف . 25

 
گفتار دوم – موانع اشتغال زنان  29
         بند اول- موانع اجتماعی . 30
                   الف- طرز فكر وباورهای اجتماعی. 30
                   ب – سنتها وآداب و رسوم اجتماعی. 31
                   ج – ازدواج ومسئولیتهای خانوادگی . 33
                   د- عدم تمایل كارفرمایان نسبت به استخدام زنان. 34
         بند دوم- موانع فرهنگی   35
                   الف – موانع آموزشی . 35
                   ب – ضعف خودباوری و اتكاء به نفس از سوی زنان  37
                   ج – عدم تمایل مردان به كار زنان در محیط های مختلط . 38
         بند سوم- موانع اقتصادی  39
                   الف – ركود اقتصادی  39
                   ب – شغل محسوب نكردن برخی از فعالیتهای زنان. 39
                   ج – اختلاف دستمزد . 40
 
فصل دوم – اشتغال زنان از دیدگاه اسلام واسناد بین المللی
فتار اول- اشتغال زنان از دیدگاه اسلام . 42
         بند اول- كار در اسلام . 43
                   الف – كار درآیات قرآن كریم  43
                   ب- كار در سنت وروایات . 45
                   ج – كار از دیدگاه فقهی. 47
         بند دوم – موضع اسلام در خصوص وضعیت شغلی زنان . 48
                   الف – اشتغال زنان درقرآن . 48
                   ب – اشتغال زنان در سنت وروایات. 50
                   ج – اشتغال زنان در فقه  53
1-   ضرورت ملاحظه مقتضیات زمان ومكان در استنباط
مقررات اسلامی   55
                        2- عقل،مبنای استنباط منابع فقهی  57
 
گفتار دوم – بررسی اشتغال زنان در اسناد بین المللی . 59
         بند اول – مقاوله نامه های سازمان بین المللی كار  59
                   الف – مقاوله نامه شماره (111). 60
                   ب- مقاوله نامه شماره (100) 61
                   ج – مقاوله نامه های شماره (122) و(142)‌. 61
                   د- مقاوله نامه شماره (103) 62
         بند دوم – اسناد بین المللی حقوق بشر . 64
                   الف – منشور ملل متحد. 64
                   ب – اعلامیه های حقوق بشر . 64
                        1- اعلامیه جهانی حقوق بشر . 64
                        2- اعلامیه اسلامی حقوق بشر  65
                   ج – میثاق های بین المللی حقوق بشر 66
                        1- میثاق بین المللی حقوق مدنی وسیاسی  66
                        2- میثاق بین المللی حقوق اقتصادی- اجتماعی- فرهنگی 66
                   د- كنوانسیون های بین المللی حقوق بشر . 67
                        1- كنوانسیون رفع هر گونه تبعیض علیه زنان . 67
                        2- كنوانسیون حقوق سیاسی زنان . 69
 
بخش دوم – بررسی اصول مرتبط با حق اشتغال زنان در كنوانسیون (CEDAW) و قوانین موضوعه ایران

فصل اول – بررسی اصول عمومی مرتبط با حقوق اشتغال زنان
گفتار اول – حق اشتغال به عنوان یك حق لاینفك حقوق انسانی 72
         بند اول – حق اشتغال در كنوانسیون (CEDAW)  72
                   الف – مقصود كنوانسیون از رفع تبعیض و تساوی زن و مرد  72
                   ب- مفهوم حق اشتغال از دیدگاه كنوانسیون  76
         بند دوم-حق اشتغال در قانون اساسی ایران 77
                   الف – بررسی حقوق زن از منظر برخی اصول قانون اساسی 77
1-   رعایت كرامت انسانی و عدالت فردی واجتماعی در
مورد زنان 77
                        2- تساوی حقوق زن ومرد درقانون اساسی . 79
                   ب- بررسی حق اشتغال زنان از دید برخی اصول قانون اساسی     80    
 
گفتار دوم – حق برخورداری از فرصت‌های شغلی یكسان . 81
         بند اول – حق برخورداری ازفرصت‌های شغلی یكسان دركنوانسیون
 (CEDAW). 81
         بند دوم- حق برخورداری از فرصت‌های شغلی یكسان در قوانین موضوعه
ایران  82
                   الف – اصل برابری ورود به خدمت عمومی طبق قانون استخدام
كشوری. 83
                   ب – ایجاد فرصت‌های یكسان برای اشتغال زنان  84
 
گفتار سوم – حق انتخاب آزادانه حرفه وشغل. 86
         بند اول- حق انتخاب آزادانه حرفه وشغل در كنوانسیون (CEDAW) 87
         بند دوم- حق انتخاب آزادانه حرفه وشغل در قوانین موضوعه ایران 88
         بند سوم -  محدودیتهای موجود بر آزادی انتخاب شغل زنان . 89
                   الف – محدودیتهای عمومی  89
                        1- عدم مخالفت با اسلام . 89
                        2- عدم مخالفت با مصالح عمومی  90
                   ب- محدودیتهای اختصاصی 90
1-   اشتغال به كارهای زیان آور،خطرناك، سخت وحمل  بار
بیش از حد . 90
                        2- اشتغال به شغل منافی مصالح خانوادگی یا حیثیات زن        91
 
گفتار چهارم – حق برخورداری برابر از ارتقاء مقام وامنیت شغلی . 95
         بند اول- حق برخورداری برابر از ارتقاء مقام  95
                   الف – حق برخورداری برابر از ارتقاء مقام در كنوانسیون (CEDAW) . 95
                   ب- حق برخورداری برابر از ارتقاءمقام در قوانین موضوعه  ایران. 96
         بند دوم – حق برخورداری برابر از امنیت شغلی 99
                   الف – حق برخورداری برابر از امنیت شغلی در كنوانسیون  (CEDAW)  99
                   ب – حق برخورداری برابر از امنیت شغلی در قوانین موضوعه  ایران. 100
 
گفتار پنجم –حق دریافت مزد مساوی و برخورداری از تامین اجتماعی. 102
         بند اول – حق دریافت مزد مساوی در مقابل كارمساوی  102
                   الف – حق دریافت مزد مساوی در مقابل كار مساوی در
كنوانسیون (CEDAW). 102
                   ب – حق دریافت مزد مساوی در مقابل كارمساوی درقوانین
موضوعه ایران. 104
         بند دوم – حق برخورداری از تامین اجتماعی برابر . 106
                   الف – حق برخورداری از تامین اجتماعی برابر در كنوانسیون
 (CEDAW) . 107
                   ب- حق برخورداری از تامین اجتماعی برابردرقوانین موضوعه
ایران. 108
 
فصل دوم – بررسی اصول اختصاصی مرتبط با حق اشتغال زنان
گفتار اول – ممنوعیت اخراج به دلیل بارداری یا مرخصی زایمان . 115
         بنداول- ممنوعیت اخراج به دلیل بارداری یا مرخصی زایمان در
كنوانسیون (CEDAW). 116
         بند دوم- ممنوعیت اخراج به دلیل بارداری یا مرخصی زایمان در قوانین
 موضوعه ایران 117
گفتار دوم – استفاده از مرخصی وبرخورداری از حقوق ومزایای دوران
بارداری و زایمان . 118
         بند اول – استفاده از مرخصی وبرخورداری از حقوق ومزایای دوران
بارداری و زایمان در كنوانسیون (CEDAW) 119
         بند دوم – استفاده از مرخصی و برخورداری از حقوق و مزایای
دوران بارداری و زایمان در قوانین موضوعه ایران  123
 
گفتار سوم – ارائه خدمات حمایتی به والدین  133
         بند اول –ارائه خدمات حمایتی به والدین در كنوانسیون (CEDAW) 133
         بند دوم – ارائه خدمات حمایتی به والدین در قوانین موضوعه ایران. 137

فتار چهارم- برخورداری از حمایت در زمان بارداری. 142
         بند اول- برخورداری از حمایت درزمان بارداری در كنوانسیون (CEDAW) 142
         بند دوم – برخورداری از حمایت درزمان بارداری در قوانین موضوعه
ایران. 143
 
بخش سوم – بررسی اشتغال زنان در مناصب مهم دولتی و سیاسی در كنوانسیون CEDAW) وقوانین موضوعه ایران
فصل اول- بررسی اشتغال زنان درمناصب مهم دولتی وسیاسی در كنوانسیون (CEDAW)  
گفتار اول – برابری زن و مرد به تصدی مشاغل مهم دولتی وسیاسی
 در كنوانسیون(CEDAW) 150

         بند اول- برابری زن به تصدی مشاغل مهم دولتی و سیاسی در سطح

ملی . 159

بند دوم – برابری زن ومرد به تصدی مشاغل مهم دولتی و سیاسی در
 سطح بین المللی  159
                   الف – توصیه كلی شماره 8 160
                   ب –توصیه كلی شماره 10 163
 
گفتار دوم – اتخاذ تدابیری خاص درجهت گسترش حضور زنان در مناصب
مهم دولتی و سیاسی . 164
        بند اول- اتخاذ تدابیری خاص در سند كنفرانس جهانی زن- نایروبی 164
         بند دوم- اتخاذ تدابیری خاص در سند كنفرانس جهانی زن- پكن. 166
 
فصل دوم- بررسی اشتغال زنان درمناصب مهم دولتی وسیاسی در قوانین موضوعه ایران
گفتار اول – جایگاه زنان در نهاد رهبری . 177
         بند اول – رهبری  177
         بند دوم- شورای رهبری . 179
         بندسوم – مجلس خبرگان 182
 
گفتار دوم – جایگاه زنان در قوای سه گانه(مجریه، مقننه،قضائیه)  184
         بند اول- جایگاه زنان در قوه مجریه. 184
                   الف – ریاست جمهوری. 184
                   ب – وزارت  189
         بند دوم- قوه مقننه . 190
                   الف- مجلس شورای اسلامی . 190
                   ب- شورای نگهبان  191
         بند سوم – قوه قضائیه . 194
                   الف- قضاوت . 194
                   ب – ریاست قوه قضائیه  202
گفتار سوم – جایگاه زنان در نیروهای مسلح  203
         بند اول- ارتش 206
         بند دوم – نیروی انتظامی . 207
         بند سوم- سپاه پاسداران . 209
 
نتیجه 213
پیوست  223
فهرست منابع  . 257
فهرست جداول

جدول شماره 1: نرخ مشاركت نیروی كاربه تفكیك جنس در كشورهای مختلف جهان طی سالهای 98-1989     15

جدول شماره 2: میزان فعالیت زنان (نرخ مشاركت) در مقاطع ده ساله در ایران    23

جدول شماره 3: توزیع نسبی جمعیت فعال برحسب مناطق به تفكیك جنس طی       سالهای 75-1355   25

جدول شماره 4: توزیع نسبی جمعیت شاغل دربخشهای عمده فعالیت برحسب مناطق به تفكیك جنس طی سالهای75-1355 27

جدول شماره 5:توزیع مستخدمان كشوری دروزارتخانه ها وموسسات مشمول وغیرمشمول قانون استخدام كشوری برحسب جنس درسالهای 1365 و1374  28